خلاصه آنچه در این مقاله به آن می پردازیم:

 دیابت چیست و چه زمانی ایجاد می شود؟ 

تغییر رگ های خونی پشت چشم چگونه اتفاق می افتد؟

عوارضی که باعث مشکلات جدی بینایی می شوند، کدام اند؟

 انواع دیابت رتینوپاتی

رتینوپاتی دیابتی چه علائمی دارد؟ 

درمان رتینوپاتی چگونه است؟

آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به رتینوپاتی دیابتی است؟

مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه

 دیابت چیست و چه زمانی ایجاد می شود؟ 

دیابت یک از چالش های سلامت در قرن بیست و یکم است. در  حال حاضر بیش از 460 میلیون نفر در سراسر جهان با دیابت زندگی می کنند.  بدن بیشتر غذایی که می خورید را به قند(گلوکز) تجزیه می کند. و گلوکز را در جریان خون آزاد می کند. زمانی که قند خون شما بالا می رود. پانکراس انسولین ترشح می کند. در واقع انسولین وظیفه دارد قند خون را به سلول های بدن شما دهد تا از آن به عنوان انرژی استفاده کنند. عارضه دیابت هنگامی ایجاد می شود که بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا نمی تواند آن طور که باید از آن استفاده کند. وقتی انسولین کافی وجود نداشته باشد یا سلول‌ها به انسولین پاسخ ندهند ، قند خون بیش از حد در جریان خون شما باقی می‌ماند. رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض شایع دیابت است. این بیماری رگ های خونی پشت چشم را تغییر می دهد.

تغییر رگ های خونی پشت چشم چگونه اتفاق می افتد؟

شبکیه لایه سلولی حساس به نور در پشت چشم است که نور را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند. سیگنال ها به مغز فرستاده می شوند و آنها را به تصاویری که می بینید تبدیل می کند. شبکیه به یک منبع دائمی خون نیاز دارد که  از طریق شبکه ای از رگ های خونی کوچک دریافت می کند.  قند بیش از حد در خون شما می تواند منجر به انسداد رگ های خونی کوچکی شود که شبکیه را تغذیه می کنند و جریان خون آن را قطع می کند. رگ های خونی  به سه حالت می توانند از عبور خون جلوگیری کنند: می توانند متورم شوند، نشت کنند یا بسته شوند. مراحل اولیه رتینوپاتی دیابتی معمولاً هیچ علامتی ندارد. برخی از افراد متوجه تغییراتی در بینایی خود می شوند، مانند مشکلاتی در خواندن یا دیدن اشیاء دور. 

 عوارضی که باعث مشکلات جدی بینایی می شوند، کدام اند؟

 خون ریزی زجاجیه : رگ های خونی در شبکیه شروع به خونریزی به داخل زجاجیه می کنند (مایع ژل مانندی که چشم شما را پر می کند) اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نقاط تیره و شناور یا رگه هایی را ببینید که شبیه تارعنکبوت هستند. خون اغلب در عرض چند هفته یا چند ماه از چشم پاک می شود. تا زمانی که شبکیه شما آسیب نبیند، بینایی شما احتمالاً به وضوح قبلی خود باز خواهد گشت.

جداشدگی شبکیه:  عروق خونی غیرطبیعی مرتبط با رتینوپاتی دیابتی رشد بافت اسکار را تحریک می کند، که می تواند شبکیه را از پشت چشم دور کند. این می تواند باعث ایجاد لکه های شناور در بینایی شما، جرقه های نور یا از دست دادن شدید بینایی شود.

گلوکوم:  رگ‌های خونی جدید می‌توانند در قسمت جلویی چشم (عنبیه) رشد کنند و در جریان طبیعی مایع از چشم اختلال ایجاد کنند و باعث ایجاد فشار در چشم شوند. این فشار می تواند به عصبی که تصاویر را از چشم شما به مغز شما (عصب بینایی) حمل می کند، آسیب برساند.

 انواع دیابت رتینوپاتی

 رتینوپاتی دیابتی اولیه: این نوع از بیماری رایج تر است. رگ‌های خونی جدید گسترش و تکثیر نخواهند کرد به همین علت به آن رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیری نیز می گویند. خون در ماکولا( بخش مرکزی شبکیه) جمع شده و باعث تورم و مشکلات جزئی بینایی میشود. اگر بیماری پیشرفت کند، عروق کوچک شبکیه نیز می توانند بسته شوند.

رتینوپاتی دیابتی پیشرفته: شدید ترین مرحله ای که بینایی شما را تهدید میکند. در این نوع بیماری عروق خونی غیرطبیعی شبکیه تکثیر پیدا می کنند. اما چگونه؟ رگ های خونی آسیب دیده بسته می شوند و باعث رشد رگ های خونی جدید و غیر طبیعی در شبکیه می شوند. این رگ های خونی جدید ، مواد درون خود را  به زجاجیه (لایه میانی چشم)، تراوش خواهند کرد. در واقع عاملی که باعث افزایش فشار در چشم می شود، تداخلی است که رگ های خونی جدید در ورود و خروج طبیعی مایعات از چشم ایجاد میکنند. این فشار میتواند باعث ایجاد گلوکوم (آب سیاه) شود.

رتینوپاتی دیابتی چه علائمی دارد؟ 

• کوررنگی یا محو شدن رنگها 

• دید ضعیف در شب( شب کوری)

• دیدن لکه های تیره یا رگه هایی در میدان بینایی 

• تاری دید

• مشکل در دیدن یا خواندن اشیا دور

• وجود یک نقطه تاریک یا خالی در مرکز دید شما 

درمان رتینوپاتی چگونه است؟

در صورتی که دیابت رتینوپاتی شدید باشد به طوری که رگ های خونی غیرطبیعی  دیده شوند، نیاز به درمان است. روش های درمان عبارتند از :

لیزر درمانی:  لیزر درمانی در محیطی که عروق خونی غیرطبیعی درآن  تشکیل است، (شبکیه) انجام می شود.

تزریقات: تزریق داروها به چشم یک جایگزین برای لیزر درمانی است، به خصوص اگر تورم ماکولا وجود داشته باشد. اکثر بیماران نیاز به تزریق های متعدد و منظم دارند.

عمل جراحی: به ندرت، ممکن است برای برداشتن خون یا بافت اسکار که ممکن است باعث جدا شدن شبکیه شود، نیاز به جراحی باشد.

آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به رتینوپاتی دیابتی است؟

مراقبت از چشم، آزمایشات و معاینات جامع و خاص بیماری همیشه برای بهینه سازی بینایی و سلامت کلی شما حیاتی هستند.

برای در امان ماندن از این بیماری همیشه سطح قند خون، کلسترول و فشار خون تان را کنترل کنید. از مصرف سیگار و مشروبات الکلی پرهیز کنید. و شیوه سبک زندگی خودتان را تغییر دهید و غذای سالم بخورید.